Plantengids
ZOMER-
EN NAJAARSBLOEIERS
VOOR AUGUSTUS-SEPTEMBER-OKTOBER
Als
vervolg op het dossier ‘Sterfte onder de bijenvolken – een milieu uit
evenwicht ‘, werd deze plantengids opgesteld die zich enkel richt op
mogelijke stuifmeel (en nectar-) leveranciers voor de belangrijke maanden
augustus, september en oktober.
Oplossingen voor het verbeteren van het aanbod aan vers najaarsstuifmeel
worden hierdoor aangereikt. Ook de samenstelling van typische zaadmengsels
voor het najaar kunnen hieruit samengesteld worden. De juiste keuzen zullen
natuurlijk afhangen van de grondsoort en ligging.
Voor een directe oplossing zorgen veel 1 en 2 jarigen en vaste planten.
Heesters en bomen zorgen voor een duurzamer oplossing. Het aanbod in onze
natuur is echter zeer beperkt voor het najaar.
Er bestaan ook uitstekende alternatieven in de vorm van uitheemse struiken
en bomen met een rijk nectar- en stuifmeelaanbod. Zeker de moeite waard voor
aanplant in tuinen, lanen, parken en rond de bijenstanden.
Het is met de volgende opsomming niet de bedoeling om volledig te zijn,
enkel om EEN AANTAL TYPISCHE NAJAARSPLANTEN ONDER DE AANDACHT TE BRENGEN.
DOOR
VERDER ZOEKWERK EN MELDINGEN VAN MENSEN DIE ERVARING HEBBEN MET NIET
GENOEMDE NAJAARSDRACHTEN BLIJFT DIT EEN ‘LEVENDE’ GIDS DIE REGELMATIG
WORDT BIJGEVULD.
Meldingen
kunnen per e-mail gebeuren aan info@bieenkorf.be.
Voor
de beoordeling als nectar- of pollenplant voor bijen werd de waardering van
Arie Kostner over genomen :
n : nectarleverancier
p : stuifmeelleverancier
N : belangrijke nectarleverancier
P : belangrijke pollenleveracier
Waardering :
1 : frequent en opvallend druk bezoek van honingbijen NIET waargenomen; bij
grotere aantallen van deze plant en/of dichter bij de bijenstand, mogelijk
goed voor substantiële dracht
2 : honingbijen zijn vaak aanwezig, incidentieel druk bevlogen; wordt in de
omgeving van de bijenstand waarschijnlijk regelmatiger en intensiever
bevlogen
3 : honingbijen regelmatig in grote of kleine aantallen en soms talrijk
aanwezig
4 : intensief bezoek van honingbijen is minstens eenmaal waargenomen. Dat
kan betrekking hebben op verschillende planten op verschillende plekken in
het land, of een plant die jaar op jaar goed wordt bevlogen. Het is niet
zeker of dat dit algemeen of incidentieel is. De afstand tot de bijenkast
speelt vermoedelijk een belangrijke rol.
5 : goed tot zeer goed bevlogen, vaak zwermachtig (vaak duidelijk gegons van
veel honingbijen) vooral als de bijenvolken dicht bij de stand zijn
gestationeerd.
1. EENJARIGE PLANTEN
| 1.1. KNIKKEND TANDZAAD | Bidens cernua |
|
|
Plant
met knikkende bloemhoofdjes en soms met brede lintbloemen. De stengel is meestal onvertakt. De zaden zijn voorzien van haakjes waardoor ze aan de vacht van dieren blijven kleven en zo verspreid worden. Bloemkleur : goudgeel Hoogte : 60 tot 100 cm Bloeitijd : juli-september Grondsoort : zand of veen / nat Standplaats : zon / halfschaduw Bijenwaarde : n/p 3 Stuifmeelkleur : |
| 1.2. GOUDSBLOEM | Calendula officinalis- detailfoto |
|
|
Tuinplant
die vooral veel geplant wordt tegen mieren. De plant heeft
enkelvoudige bloemen. Gemakkelijk te kweken en het blad ruikt
heerlijk bij kneuzing. Bloemkleur : oranje Hoogte : 30 tot 45 cm Bloeitijd : juni-oktober Grondsoort : divers Standplaats : zonnig Bijenwaarde : n/p 3 Stuifmeelkleur : oranje |
| 1.3. ZEGEKRUID | Nicandra physalodes |
|
|
Breed vertakte plant
met trechtervormige bloemen. Zaaddozen in de vorm van lantaarntjes.
Te gebruiken in de moestuin tegen witte vlieg. Het is ook een waard-
plant voor het 24-stippelig lieveheersbeestje. Bloemkleur : paars Hoogte : 60 tot 100 cm Bloeitijd : juli-oktober Grondsoort : divers / bewerkte grond Standplaats : halfschaduw Bijenwaarde : n/p 3 Stuifmeelkleur : vuilwit |
| 1.4. BERNAGIE | Borago officinalis - detailfoto |
|
|
Plant met stervormige
knikkende bloempjes. De jonge spruiten zijn eetbaar en smaken naar komkommer, vandaar ook zijn bijnaam komkommerkruid. Bloemkleur : blauw Hoogte : 40 tot 80 cm Bloeitijd : juni - september Grondsoort : puinachtig / bouwland Standplaats : zonnig Bijenwaarde : N/p 5 Stuifmeelkleur : |
| 1.5. REUZE BALSEMIEN | Impatiens glandulifera - detailfoto |
|
|
Opvallende
plant met bloemen in trossen per 2 tot 14 bloemen samen, groeiend
vanuit de oksels van de bovenste bladeren. Zaait zichzelf
gemakkelijk terug uit. Door aanraking springt het zaad weg. Bloemkleur : van wit over roze tot lila Hoogte : 80 tot 150 cm Bloeitijd : juli - oktober Grondsoort : kalkhoudend / vochtig Standplaats : halfschaduw Bijenwaarde : n/p 3 Stuifmeelkeur : gebroken wit / volledig bepoederd |
| 1.6. ALSEMAMBROSIA | Ambrosia artimisiifolia |
|
|
Plant met
dubbelgeveerd blad en aren met klokvormige mannelijke hoofdjes die
naar beneden hangen. De grijswitte vrouwelijke hoofdjes zitten
onopvallend in de bladoksels onder de mannelijke hoofdjes. Bloemkleur : groen-grijswit Hoogte : 20 tot 100 cm Bloeitijd : september - oktober Grondsoort : kalkhoudend / vochtig Standplaats : zon / halfschaduw Bijenwaarde : n/p 2 Stuifmeelkleur : |
| 1.7. SLAAPMUTSJE | Eschscholzia californica - detailfoto |
|
|
Eénjarige
plant die zijn naam dankt aan de vorm van de bloem. Bezit een dunne
stengel met enkele bladeren. Op een beschutte plaats blijft hij lang
doorbloeien en kleurt het zaaibed oranje. Bloemkleur : oranjegeel Hoogte : 30 tot 60 cm Bloeitijd : juni - oktober Grondsoort : goed doorlatend Standplaats : zon / halfschaduw Bijenwaarde : n/p 3 Stuifmeelkleur : oranje |
| 1.8. ZONNEBLOEM | Helianthus annuus - detailfoto |
|
|
Hoog
opgroeiende plant met stevige behaarde stengel die zelden vertakt.
De zonnebloem bloeit met samengestelde bloemen. Er bestaan
verschillende variëteiten afwijkend in grootte en kleur. Bloemkleur : geel / oranje Hoogte : 30 tot 250 cm Bloeitijd : juli - oktober Grondsoort : humeus / waterdoorlatend Standplaats : zonnig Bijenwaarde : n/p 3 Stuifmeelkleur : felgeel |
| 1.9. PHACELIA | Phacelia tanacetifolia - detailfoto |
|
|
Bekende
groenbemester die van mei tot in de nazomer kan gezaaid worden
en daardoor nog laat kan bloeien. Zaait zichzelf meestal terug. Zeer
goede bijenplant.
Bloemkleur : blauw Hoogte : 30 tot 60 cm Bloeitijd : juni - oktober Grondsoort : divers / waterdoorlatend Standplaats : zonnig Bijenwaarde : N/P 5 Stuifmeelkeur : donkerblauw |
| 1.10. BOEKWEIT | Fagopyrum esculentum - detailfoto |
|
|
Vroeger
cultuurgewas om zijn eetbare zaden . Rechtopstaande plant met rode
holle vertakkende stengel. Gewas voor schrale gronden, op vruchtbare
gronden wordt de plant tot 1 m hoog en bloeit minder. Gevoelig voor
wind en felle regen. Bloemkleur : wit tot roze Hoogte : 30 tot 50 cm Bloeitijd : augustus - september Grondsoort : divers / waterdoorlatend Standplaats : zonnig Bijenwaarde : N/p 3 Stuifmeelkleur : geel |
| 1.11. WIKKE | Vicia sativa - detailfoto |
|
|
Vlinderbloemlige
kruidachtige plant rankend tegen buurplanten. Door zijn binding van
stikstof uit de lucht, veel toegepast als grondverbeteraar
(groenbemester). Bloemkleur : van licht tot donker paars Hoogte : tot 1 m Bloeitijd : juli - september Grondsoort : voedingrijk / waterdoorlatend Standplaats : zonnig Bijenwaarde : n/p 3 Stuifmeelkleur : gebroken wit |
| 1.12. KLEIN STREEPZAAD | Crepis capillaris - detailfoto |
|
|
Familie
met verschillende soorten, algemeen voorkomend langs bermen en in
weiden. Heeft zijn naam te danken aan de vele ribben op het zaad Bloemkleur : geel Hoogte : tot 40 cm Bloeitijd : juni - november Grondsoort : voedingrijk / waterdoorlatend Standplaats : zonnig Bijenwaarde : n/p 3 Stuifmeelkleur : oranje |
| 1.13. MOERASMUUR | Stellaria uliginosa - detailfoto |
|
|
Behorende
tot de grote muur-familie, die zoals de naam het aangeeft vooral te
vinden is langs beken of ander vochtige plaatsen, ook in vochtig
grasland. Bloemkleur : wit Hoogte : tot 30 cm Bloeitijd : juni - oktober Grondsoort : voedingrijk - vochtig Standplaats : zon / halfschaduw Bijenwaarde : n/p 3 Stuifmeelkleur : zwart |
| 1.14. GELE MOSTERD | Sinapis alba - detailfoto |
|
|
Kruisbloemige
van de rammenasfamilie die nog later bloeit. Veel gezaaid als
groenbemester na de graanoogst. Eén van de beste, late najaars-
planten voor de bijen. Soms ploegen de landbouwers hem te snel (met
bloem) onder, een goede afspraak met de landbouwer voorkomt dit. Bloemkleur : geel Hoogte : tot 70 cm Bloeitijd : oktober - november Grondsoort : voedingrijk - vochtig, niet te zuur Standplaats : zon / halfschaduw Bijenwaarde : N/P 5 Stuifmeelkleur : geel |
| 1.15. MOERASBLOEM | Limnanthes douglasii |
|
|
Rijk
bloeiend plantje met veerdelige blaadjes, zaait zich goed terug uit. Bloemkleur : geel/wit Hoogte : 20 cm Bloeitijd : juni - september Grondsoort : voedingrijk - vochtig, niet uitdrogend Standplaats : zon / halfschaduw Bijenwaarde : N/P 5 Stuifmeelkleur : geel |
2. TWEE- OF
MEERJARIGE PLANTEN
| 2.1. KORENBLOEM | Centayrea cyanus - detailfoto |
|
|
Vroeger
veel voorkomende veldbloem. Door de intensieve landbouwtechnieken
bijna volledig uit het landschap verdwenen. Zeer rijke nectar- en
pollenleverancier. Eén- of tweejarig. Bloemkleur : blauw Hoogte : 20 tot 80 cm Bloeitijd : juni - september Grondsoort : voedingrijk Standplaats : zonnig Bijenwaarde : N/p 5 Stuifmeelkleur : gebroken wit / lichtbeige |
| 2.2. TEUNISBLOEM | Oenothera biennis |
|
|
Kenmerkend voor de
theunisbloem is dat de heerlijk geurende bloemen pas ’s avonds
open gaan en ’s morgens weer sluiten. Dus vooral geschikt voor
laatvliegers of nachtvlinders. |
| 2.3. PASTINAAK | Pastinaca sativa |
|
|
Deze sterk geurende
plant heeft stevige stengels en bloemen in schermen. Trekt insecten
waaronder o.a. soldaatjes aan en is ook na de bloei nog decoratief.
Wordt ook wel gekweekt voor de wortel, voor culinair gebruik. Bloemkleur : geel Hoogte : 60 tot 120 cm Bloeitijd : juli - september Grondsoort : kalkhoudende zand Standplaats : zonnig Bijenwaarde : n/p 2 Stuifmeelkleur : |
| 2.4. PEEN | Daucus carota |
|
|
De bloemschermen van
deze ruw behaarde plant hebben in het midden een donker getint
bloempje. Dit is de waardplant van de koninginnepage. Veel insecten
overwinteren ook in de uitgebloeide bloemen. Bloemkleur : wit Hoogte : 30 tot 90 cm Bloeitijd : juni - september Grondsoort : divers / droog Standplaats : zon / halfschaduw Bijenwaarde : n/p 4 Stuifmeelkleur : |
| 2.5. GROTE KAARDEBOL | Dipsacus fullonum - detailfoto |
|
|
Decoratieve
plant met grote stekelige bladeren waar het regenwater in blijft
staan. Trekt vele insectensoorten aan. Veel vogels eten van de
zaden. Bloemkleur : lila Hoogte : 80 tot 150 cm Bloeitijd : juli - september Grondsoort : voedselrijk / kalkhoudend Standplaats : zonnig Bijenwaarde : n/p 3 Stuifmeelkleur : witachtig |
| 2.6. GEWONE ENGELWORTEL | Angelica sylvestris - detailfoto |
|
|
Plant
met mooie schermbloemen. Trekt
ook veel zweefvliegen aan. |
| 2.7. GEWONE OSSETONG | Anchusa officinalis |
|
|
Ruw
behaarde plant met een uitrollende lange bloeiwijze. Vrij zeldzame
plant. Bloemkleur : paarsblauw Hoogte : 30 tot 100 cm Bloeitijd : mei - september Grondsoort : puin / kalkrijke zandgrond Standplaats : zonnig Bijenwaarde : n/p 3 Stuifmeelkleur : |
| 2.8. SLANGENKRUID | Echium vulgare - detailfotodetailfoto |
|
|
Borstelig
behaarde rijk bloeiende plant waarvan de bloemen verkleuren van
rozerood in de knop naar blauw. De meeldraden steken tot ver buiten
de bloemen. Zaait zichzelf rijkelijk uit in bewerkte grond. |
| 2.9. DONZIGE KLIT | Arctium tomentosum |
|
|
Bijenplant
met grote hartvormige bladeren. Bloemen
in bolvormige pluimen die sterk spinnenwebachtig behaard
zijn. De haakvormige punten van de omwindselbladeren van de bloem
veroorzaken het klit-effect. Bloemkleur : paarsrood Hoogte : 30 tot 150 cm Bloeitijd : juli - september Grondsoort : voedselrijk / klei Standplaats : zon / halfschaduw Bijenwaarde : n/p 3 Stuifmeelkleur : |
| 2.10. WILDE CICHOREI | Cichorium intybus - detailfoto |
|
|
Een
decoratieve plant waarvan de bloemen veelal opengaan gedurende de
ochtenduren. Deze plant wordt ook gekweekt als groente en uit de
wortels wordt koffie gemaakt. Bloemkleur : lichtblauw Hoogte : 50 tot 120 cm Bloeitijd : juli - augustus Grondsoort : kalkhoudend / klei Standplaats : zonnig Bijenwaarde : N/p 3 Stuifmeelkleur : vuilwit / ivoorwit |
| 2.11. WILDE RESEDA | Reseda lutea - detailfoto |
|
|
Rijk
bloeiende plant met bloemen in pluimen. Ruikt aangenaam en
verlokkelijk voor veel insecten. Zaai van deze plant alle zaden
tegelijk. Bloemkleur : geel (lutea) ook witte variant (alba) Hoogte : 20 tot 60 cm Bloeitijd : juni - september Grondsoort : kalkhoudend / puinachtig Standplaats : zonnig Bijenwaarde : N/P 5 Stuifmeelkleur : lichtgeel |
| 2.12. ZEEASTER (zulte) | Aster tripolium |
|
|
Astersoort
die vooral voor komt langs de vloedlijn op schorren en brakke
sloten. Ook dikwijls zulte genoemd. Heeft een rijke bloei en is
geschikt voor kustgebieden. Bloemkleur : lila Hoogte : 30 tot 120 cm Bloeitijd : juli - september Grondsoort : zoute, brakke gronden Standplaats : zonnig Bijenwaarde : n/p 5 Stuifmeelkleur : |
| 2.13. KONINGSKAARS | Verbascum thapsus - detailfoto |
|
|
Plant met
hoogopgroeiende rechte stengel met
grijsgroene wollige en zachte bladeren. Bloemen in aarvorm
bloeien maar één dag, maar knoppen openen niet gelijk. Het 2e
jaar kan de plant 2 m groot worden. Bloemkleur : citroengeel Hoogte : 50 tot 200 cm Bloeitijd : juli - september Grondsoort : kalkhoudend / droog Standplaats : zonnig Bijenwaarde : p 3 Stuifmeelkleur : oranje |
3. VASTE PLANTEN
| 3.1. MOERASSPIREA | Filipendula ulmaria - detailfoto |
|
|
De
bloemen van deze rijk bloeiende plant ruiken naar amandel en staan
in dichte schermvormige trossen. De bladeren zijn aan de onderzijde
witviltig. Bloemkleur : roomwit Hoogte : 60 tot 120 cm Bloeitijd : juni - september Grondsoort : voedselrijk / nat Standplaats : zon / halfschaduw Bijenwaarde : p 3 Stuifmeelkleur : lichtgroen |
| 3.2. HEGGERANK | Bryonia dioica - detailfoto |
|
|
Tweehuizige klimplant
met bloemen in trossen. Middels hechtranken zoekt deze plant een weg
via bomen en struiken. Krijgt veel insectenbezoek en is waardplant
voor het heggerank lieveheersbeestje. Bloemkleur : groenwit Hoogte : 200 tot 400 cm Bloeitijd : juni - september Grondsoort : kalkrijk / droog Standplaats : zon / halfschaduw Bijenwaarde : n/p 3 Stuifmeelkleur : oranjegeel |
| 3.3. KONINGINNEKRUID | Eupatorium cannabinum - detailfoto |
|
|
Deze
behaarde plant heeft bloemen in pluimen en sierlijke bladeren. Ook
wel leverkruid genoemd. |
| 3.4. PRACHTKLOKJE | Campanula persicifolia |
|
|
Plant met sierlijke bloemen in een eenzijdige
tros. Dankbare tuinplant gemakkelijk te vermeerderen door zaaien of
scheuren. Bloemkleur : paars Hoogte : 40 tot 90 cm Bloeitijd : juni - augustus Grondsoort : kalkhoudend / droog Standplaats : halfschaduw Bijenwaarde : n/p 3 Stuifmeelkleur : witachtig |
| 3.5. GROTE KATTENSTAART | Lytrum salicaria - detailfoto |
|
|
Plant van oevers en natte graslanden met
bloemen in kransen aan lange aren. Is waardplant van het
boomblauwtje. Bloemkleur : paarsrood Hoogte : 60 tot 120 cm Bloeitijd : juni - september Grondsoort : divers / vochtig tot nat Standplaats : zon / halfschaduw Bijenwaarde : n/p 5 Stuifmeelkleur : vuilwit |
| 3.6. RUIG KLOKJE | Campanula trachelium |
|
|
Ruwharige plant met hartvormige bladeren. De
opvallende bloemen zijn van binnen lang behaard. Deze beschermde
plant produceert veel zaad en vormt groepen. Meer geschikt voor
hommels. Bloemkleur : paarsblauw Hoogte : 50 tot 80 cm Bloeitijd : juli - augustus Grondsoort : voedselrijk / kalkhoudend Standplaats : halfschaduw Bijenwaarde : n/p 4 Stuifmeelkleur : witachtig |
| 3.7. GEWONE BRUNEL | Prunella vulgaris |
|
|
Plant met prachtige bloemen in dichte aren.
Makkelijk groeiende bodembedekker en goed voor hommels. Laat zich
vermeerderen door zaaien en scheuren. Wordt ook wel bijenkorfje
genoemd. Bloemkleur : paars Hoogte : 10 tot 45 cm Bloeitijd : juni - oktober Grondsoort : halfrijk / vochtig Standplaats : zon / halfschaduw Bijenwaarde : n/p 3 Stuifmeelkleur : |
| 3.8. GEWONE MARGRIET | Leucanthemum vulgare |
|
|
Makkelijke plant die geelwitte bloemen vormt.
Bloeit rijkelijk en is best te kweken door te zaaien. Bloemkleur : wit Hoogte : 30 tot 60 cm Bloeitijd : mei - september Grondsoort : voedselrijk / vochtig Standplaats : zonnig Bijenwaarde : n/p 3 Stuifmeelkleur : |
| 3.9. SINT-JANSKRUID | Hypericum perforatum - detailfoto |
|
|
Rijk bloeiende vrolijk gekleurde plant met
stevige bloemstelen en ondergrondse uitlopers. Zaait zichzelf
gemakkelijk uit. De bladeren hebben doorschijnende oliekliertjes. Bloemkleur : geel Hoogte : 30 tot 80 cm Bloeitijd : juni - september Grondsoort : zandig / droog Standplaats : zonnig Bijenwaarde : p 3 Stuifmeelkleur : geel |
| 3.10. GROOT KAASJESKRUID | Malva sylvestris - detailfoto |
|
|
Rijkbloeiende plant met reukloze bloemen en een
behaarde stengel. Bloemkleur : roze Hoogte : 50 tot 100 cm Bloeitijd : juni - oktober Grondsoort : voedselrijk / ruig Standplaats : zonnig Bijenwaarde : n/p 3 Stuifmeelkleur : vuilwit / ivoorwit licht bepoederd |
| 3.11. BOSRANK | Clematis vitalba - detailfoto |
|
|
Uitbundig
bloeiende klimplant met sierlijke zaden in de winter. Deze plant
heeft een schutting of boom nodig om zich om heen te slingeren. Bloemkleur : wit Hoogte : tot 30 m ! Bloeitijd : juli - september Grondsoort : kalkhoudend / zand Standplaats : zon / halfschaduw Bijenwaarde : p 3 Stuifmeelkleur : gelig wit |
| 3.12. HARIG WILGENROOSJE | Epilobium hirsutum - detailfoto |
|
|
De bloemen van deze plant staan in ijle tros.
De witte pluizige zaden worden snel door de wind verspreid. Deze
plant wordt vaak op open plekken aangetroffen waar ze zich weelderig
uitzaait. Bloemkleur : roze Hoogte : 50 tot 150 cm Bloeitijd : juli - september Grondsoort : zanderig / vochtig Standplaats : zon / halfschaduw Bijenwaarde : n/p 5 Stuifmeelkleur : wit |
| 3.13. BEEMDKROON | Knautia arvensis |
|
|
Behaarde grijsgroene plant met kubusvormige
bloemhoofdjes, bloeit uitbundig. Het is de waardplant voor de
Knautia-bij. Bloemkleur : roze Hoogte : 20 tot 60 cm Bloeitijd : juli - september Grondsoort : kalkhoudend / droog Standplaats : zon / halfschaduw Bijenwaarde : n/p 3 Stuifmeelkleur : lila-achtig |
| 3.14. BRUIDSLUIER | Fallopia baldschuanica - detailfoto |
|
|
Klimplant met enorme groeikrant, jonge scheuten
kunnen in jaar tijd wel 7 à 8 m groeien. Bloeit pas het 2e
jaar na aanplant. Bloemkleur : groenachtig wit Hoogte : tot 15 m ! Bloeitijd : juli - oktober Grondsoort : divers / vochtig Standplaats : zonnig Bijenwaarde : n/p 2 Stuifmeelkleur : |
| 3.15. ECHTE GULDENROEDE | Solidago virgaurea - detailfoto |
|
|
Fraaie opgaande plant met grote bloempluimen.
Er bestaan heel wat variëteiten o.a. S. Canadensis . Breidt snel uit door wortelscheuten en uitzaaiing van de pluizige zaden. Bloemkleur : goudgeel Hoogte : 40 tot 100 cm Bloeitijd : juli - september Grondsoort : puin / zand Standplaats : zonnig Bijenwaarde : n/p 3 Stuifmeelkleur : oranjegeel |
| 3.16. WILDE MARJOLEIN | Origanum vulgare - detailfoto |
|
|
Gekende
kruid om zijn aromatische bladeren en zijn etherische olie.
Behaarde grijsgroene plant met kubusvormige bloemhoofdjes,
bloeit uitbundig. Bloemkleur : wit-roze-lila Hoogte : 30 tot 60 cm Bloeitijd : juli - september Grondsoort : kalkhoudend / vochtig Standplaats : zonnig Bijenwaarde : n/p 5 Stuifmeelkleur : grijsachtig |
| 3.17. DROPPLANT | Agastache foeniculum - detailfoto |
|
|
Een nogal stijve plant met lancetvormig tot
ovaal blad dat geurt naar anijs. De stengels zijn vierkant en zacht
behaard en vertoont in de zomer langbloeiende bloemaren met
buisvormige bloemen. Bloemkleur : paarsblauw Hoogte : 50 tot 90 cm Bloeitijd : juni - september Grondsoort : kalkhoudend / vochtig Standplaats : halfschaduw Bijenwaarde : n/p 4 Stuifmeelkleur : |
| 3.18. HERFSTASTER | Aster ageratoides - detailfoto - detailfoto |
|
|
Bekende
bloemenfamilie die uit meer dan 600 soorten bestaat, met ook heel
wat tuinvarianten. Bloemkleur : wit-lichtviolet-blauw Hoogte : 40 tot 80 cm Bloeitijd : augustus - november Grondsoort : goed doorlatende bodem Standplaats : zon / halfschaduw Bijenwaarde : n/p 5 Stuifmeelkleur : |
| 3.19. STRUIKHEIDE | Caluna vulgaris - detailfoto |
|
|
Veel
voorkomende plant op zandgronden en kalkarme duinen. Bloeit vooral
in natte jaren weelderig. Grond moet schraal blijven (geplagd)
anders treedt vergrassing op. Bloemkleur : paars Hoogte : 20 tot 60 cm Bloeitijd : augustus - november Grondsoort : zanderig / kalkarm Standplaats : zonnig Bijenwaarde : n/p 5 Stuifmeelkleur : grijsbruin |
| 3.20. HERFSTTIJLOOS | Colchicum autumnale - detailfoto |
|
|
Laatbloeiend
bolgewas, hoe langer hij staat hoe mooier de bloemen worden. Kan in
grasveld of onder opgaande heesters geplant worden. Bloemkleur : purper Hoogte : 5 tot 20 cm Bloeitijd : september - november Grondsoort : zanderig / kalkarm Standplaats : zon / halfschaduw Bijenwaarde : n/p 3 Stuifmeelkleur : |
| 3.21. HERFSTCROCUS | Crocus speciosus - detailfoto |
|
|
Laatbloeiend
krokussoort. Bolgewas dat tot laat in de herfst kan bloeien. Net
zoals bij de voorjaarskrokus bestaan er verschillende variëteiten
van herfstkrokussen. Bloemkleur : lichtblauw Hoogte : 5 tot 15 cm Bloeitijd : augustus - november Grondsoort : zanderig / kalkarm Standplaats : zonnig Bijenwaarde : n/p 3 Stuifmeelkleur : |
| 3.22. AAR-EREPRIJS | Veronica spicata - detailfoto |
|
|
Er
bestaan een elftal ereprijs soorten, waaronder enkele laatbloeiers
zoals de spicata en de longifolia (tot 100 cm). Er bestaan ook witte
varianten (alba) van. Bloemkleur : blauw Hoogte : 30 tot 50 cm Bloeitijd : juli - augustus Grondsoort : halfrijk / droog Standplaats : zonnig Bijenwaarde : n/p 3 Stuifmeelkleur : |
| 3.23. KATTENKRUID | Nepeta faassenii |
|
|
Heerlijk geurende plant die een beetje
struikachtig groeit. Katten houden ervan en zoeken de plant op,
vandaar de naam. Er bestaan heel wat
soorten kattenkruid. |
| 3.24. MEISJESOGEN | Coreopsis verticillata |
|
|
Bodembedekker met smal, enkelvoudig en diep
ingesneden blad. Er bestaan heel wat variëteiten die in vele
borders voorkomen, zowel lagere als hogere soorten (die dan best
gesteund worden). Rijkbloeiend en lange bloeitijd. Bloemkleur : geel Hoogte : 35 tot 50 cm Bloeitijd : juli - september Grondsoort : goed doorlatend Standplaats : zonnig Bijenwaarde : n/p 3 Stuifmeelkleur : |
| 3.25. JAPANSE DUIZENDKNOOP | Fallopia japonica - detailfoto |
|
|
Niet al te graag geziene plant bij
groendiensten. In
de eerste plaats omdat het geen echte inheemse plant is, maar hier
toch al geruime tijd en in grote mate voorkomt, en ten tweede omdat
het een echte woekeraar is die men op veel plaatsen met alle
middelen probeert uit te roeien. |
| 3.26. BOERENWORMKRUID | Tanacetum vulgare - detailfoto |
|
|
Op
sommige plaatsen veel voorkomend kruid. Vooral langs wegen,dijken,
akker- en weideranden, grachten... Bloemkleur : geel Hoogte : 60 tot 120 cm Bloeitijd : juli - september Grondsoort : goed doorlatend Standplaats : zonnig Bijenwaarde : n/p 3 Stuifmeelkleur : oranje |
| 3.27. MOESDISTEL | Cirsium oleraceum - detailfoto |
|
|
Distelsoort
zonder de specifieke paarse bloemen en zonder stekelige bladeren en
steel. Vooral terug te vinden in lagergelegen nat gebied of langs beken. Bloemkleur : vuilwit Hoogte : tot 2 m Bloeitijd : juli - september Grondsoort : voedselrijk, vochtig Standplaats : zonnig Bijenwaarde : n/p 3 Stuifmeelkleur : ivoorwit |
| 3.28. BERGSTEENTHIJM | Calamintha nepeta nepeta - detailfoto |
|
|
Fris
ruikende plant voor de kruidentuin. Blaadjes worden gebruikt in
thee, salades... er kan ook etherische olie uit gedistileerd worden.
Blijkt de eigenschap te hebben katten aan te trekken die er graag
dichtbij liggen. Bloemkleur : lichtblauw tot lila Hoogte : 40 cm Bloeitijd : juli - oktober Grondsoort : droog, matig voedselarm Standplaats : zonnig Bijenwaarde : N/p 5 Stuifmeelkleur : |
| 3.29. AARDPEER | Helianthus tuberosus - detailfoto |
|
|
Familie van de zonnebloem. De plant vertakt en geeft meerdere felgele bloemen met een diameter van 5 cm en meer. De ondergrondse knollen (vandaar de naam) worden als groente in verschillende bereidingen gebruikt. Kan snel uitbreiden maar wanneer te druk op elkaar staand worden de planten minder hoog en minder bloemrijk. Bloemkleur : geel Hoogte : tot 140 cm Bloeitijd : september - oktober Grondsoort : voedselrijke grond Standplaats : zonnig Bijenwaarde : N/p 3 Stuifmeelkleur : geel |
4. INHEEMSE STRUIKEN
EN BOMEN
| 4.1. KLIMOP | Hedera helix - detailfoto |
|
|
Groenblijvende
klimplant tegen bomen en muren waar ze zich aan vastklampt met
luchtwortels. De bloem verschijnt pas in een later stadium wanneer de
plant in zijn volwassen fase is gekomen. De zwarte bessen zijn pas in
het voorjaar rijp. Zeer belangrijke streekeigen drachtplant voor de insecten in een periode dat de natuur nog weinig te bieden heeft. De toppen bloeien rijkelijk en worden ook heel goed bestoven door het overaanbod aan insecten. De klimop wordt dikwijls gezien als een parasiet voor de bomen en wordt daarom onterecht verwijderd want klimop heeft enkel hechtwortels. Oudere muren met zachte voegen kunnen eronder lijden maar voor gezonde muren is dat niet het geval. Klimop laat zich gemakkelijk stekken van augustus tot april (niet bij vorst). Voor het stekken komen 2 verschillende soorten twijgen in aanmerking : klimtwijgen en de bloeitwijgen. Uit stekken van klimtwijgen zal de normale klim-klimop groeien die dan pas na 8 à 10 jaar zijn volwassen stadium gaat bereiken en bloeitwijgen gaat vormen. Stekken we echter de bloeitwijgen dan krijgen we een bolvormige struik-klimop die soms al na 1 jaar gaat bloeien ! Het onderscheid tussen beide soorten twijgen is duidelijk te zien, de ene bloeit natuurlijk en draagt bloemen en bessen, de andere klimt alleen maar zonder bloei. De verschillende twijgen zijn ook te herkennen aan hun bladvorm, de bloeitwijgen hebben een afgerond blad. In tuincentra wordt de bloeiende vorm van de klimop ook aangeboden, dikwijls onder de naam Hedera helic arborescens Bloemkleur : vaalgeel |
| 4.2. VUILBOOM (spork) | Rhamnus frangula - detailfoto |
|
|
Inheemse
bosstruik, ook sporkehout genoemd. Zeer nectar- en pollenrijk. Kent
een lange bloeitijd en is daardoor een belangrijke insectenplant.
Bloem en bes, in verschillend stadium van rijpheid, komen dikwijls gelijktijdig voor. |
| 4.3. SNEEUWBES | Symphoricarpos albus - detailfoto |
|
|
Inheemse
struik die je nogal eens in openbaar
groen en plantsoenen ziet opduiken. Gemakkelijke plant die niet veel
eisen stelt. Er bestaan heel wat verschillende variëteiten van de sneeuwbes, kies voor de laatbloeiers die hun steentje kunnen bijdragen voor de najaarsdracht. De plant hoort goed thuis in een verwilderde tuin, kan goed tegen luchtvervuiling (langs wegen) en stelt geen speciale eisen aan de grond. Zeer geschikt ook als onderbeplanting onder bomen, sommige soorten zijn ook bodembedekkend. De onopvallende klokvormige bloempjes verschijnen soms al in mei, maar de bloei kan lang doorgaan tot in oktober ! Opvallend voor de struik zijn de witte bessen die aan de struik blijven tot in het voorjaar. Dit valt vooral in de winter op wanneer de rest er meestak dor uitziet. De gevallen bes laat in het voorjaar een zaadje achter maar slechts zelden komt daar een nieuwe plant van voort. De voortplanting gebeurt vooral door wortelscheuten. Er bestaan vele sneeuwbessoorten die in aanmerking komen. O.a. de S. doorenbosii 'Amethist' en de S. chenaultii 'Hancock' zijn rijkbloeiers voor de maanden augustus-september-oktober Bloemkleur : witroze Hoogte : 30 tot 150 cm Bloeitijd : juni - oktober Grondsoort : divers Standplaats : zon / halfschaduw Bijenwaarde : n 4 Stuifmeelkleur : |
| 4.4. AMANDELWILG | Salix triandra semperflorens |
|
|
Struik tot kleine boom vooral gekenmerkt door
zijn verschillende bloeiperiodes gedurende het ganse jaar. Kan
daarom ook als laatdracht in aanmerking komen. |
5. UITHEEMSE FLORA
| 1. BIJENBOOM | Tetradium danielli - detailfoto |
|
|
Ook wel Euodia of Evodia genoemd. Afkomstig uit China. Bloemen verschijnen talrijk in grote trossen. De knoppen gaan niet allen gelijktijdig open zodat hij enkele weken bloeit. Oudere bomen zijn vorstbestendig, bij hevige (en late) vorst kunnen de nieuwe takken wel wat terugvriezen. Het is daarom ook aangewezen jonge plantjes in volle grond tegen vorst te beschermen. Het is een ideale boom voor de privé-tuin, parken, lanen, speelpleinen, plantsoenen van gemeente of stad enz. De bijenboom is een uitstekende nectar en stuifmeelproducent en wordt zeer druk bevlogen door allerhande insecten. Na de bloemen verschijnen de donkere zaden. Voortplanting gebeurt door zaaien. Zaaien in serre of beschutte plek, na uitplanting in volle grond groeien ze snel. Eerste jaren beschutten tegen te erge vorst. Kan zowel in struik- als boomvorm gesnoeid worden. Bloemkleur : wit - groenachtig Hoogte : 6 tot 12 m Bloeitijd : juli - augustus Grondsoort : voedingrijk / vochtig Standplaats : zon / halfschaduw Bijenwaarde : N/P 4 Stuifmeelkleur : geel |
| 2. HONINGBOOM | Sophora japonica - detailfoto |
|
|
Afkomstig
uit Korea. Boom met grote brede kroon en groene twijgen.
Rijkbloeiend met witgele bloemen in
trossen die wel 25 cm lang kunnen zijn. Lijkt wat op onze
acacia (Robina). De honingboom is ongevoelig voor rook, roet, zwaveldioxide en doet het daarom ook zeer goed langs autowegen, industriegebieden, pleinen of in de stad of dorp. Zeer goede solitaire boom of voor lanen. Bij late vorst in de lente kunnen wat twijgen terugvriezen. De boom bloeit pas na 10 à 15 jaar. De honingboom is een goed stuifmeelproducent maar een nog beter nectarleverancier. Regelmatig ziet men zelfs de insecten nog nectar halen op de grond, op de afgevallen bloemen. Er is sprake van een gemiddelde nectarafgifte van 1.5 mg per bloem in 24 uur. Bloemkleur : witgeel Hoogte : tot 25 m Bloeitijd : augustus Grondsoort : voedingrijk / vochtig Standplaats : zon Bijenwaarde : N/p 4 Stuifmeelkleur : lichtgeel |
| 3. GEWIMPERDE LINDE | Tilia henryana - detailfoto |
|
|
Kleine lindesoort afkomstig uit China. Bekend voor zijn getande bladeren en zijn late bloei (voor een linde). Redelijk nieuwe boom maar al volop verkrijgbaar. Door zijn bloei in de nazomer vormt hij de perfecte overgang van de echte zomerdrachten naar de najaarsdrachten. In het land van oorsprong kan hij 10 tot 25 m hoog worden, maar dat gebeurt bij ons niet. In België staat het
grootste exemplaar in het arboretum van Kalmthout en is bijna 6 m
hoog. Zeer goede nectarleverancier, je kan hem soms al van 100 m ver
ruiken. |
| 4. LAMPIONBOOM | Koelreuteria paniculata |
|
|
Snelgroeiende
boom uit China, Korea, Japan. Rijk bloeiend met gele pluimen en
later zaaddozen in de vorm van lampionnen, vandaar zijn naam. In
elke lampion bevinden zich 3 zwarte zaden. Wordt ook wel eens blazenboom of gele zeepboom genoemd. Hij kan goed tegen wind, hitte en luchtvervuiling. Jonge bomen kunnen vorstschade oplopen maar herstellen zich snel. Prachtig als solitair maar ook als park- of straatboom. De Koelreuteria paniculata 'september gold' is een variant die later bloeit en dus ook zeer geschikt is. Met een goed gekozen aanplant van bomen kan dus een lange bloeitijd bekomen worden. Bloemkleur : geel Hoogte : tot 6 m Bloeitijd : juli - september Grondsoort : divers / doorlatend Standplaats : zon Bijenwaarde : n/p 3 Stuifmeelkleur : |
| 5. TAMARISK | Tamarix odessa - detailfoto |
|
|
Uitbundig bloeiende grote struik waarvan de
takken in de zomer doorhangen van de bloemen. Vooral de Tamarix ramosissima is een aanrader als laatbloeier. Ondanks het fijne blad houdt de struik toch heel wat wind tegen. Hij wordt daarom soms aangeplant als haag (windvang). Bloemkleur : roze Hoogte : 2 tot 5 m Bloeitijd : juli - september Grondsoort : doorlatend Standplaats : zon Bijenwaarde : n/p 3 Stuifmeelkleur : |
| 6. BLOEM DER 7 ZONEN | Heptacodium miconoides - detailfoto |
|
|
Nog
weinig bekende bladverliezende struik met schilferende bast.
Bloemkransen bestaande uit 5-6 witte
zoetgeurende bloemen, gevolgd door roze vruchten. Bloemkleur : wit Hoogte : tot 4 m Bloeitijd : augustus - september Grondsoort : voedingrijk / doorlatend Standplaats : zon / halfschaduw Bijenwaarde : n/p 3 Stuifmeelkleur : |
| 7. KANSENBOOM | Clerodendrum bungei - detailfoto |
|
|
Matig tot goed winterharde struik die een wat
beschermde opstelling vraagt. Heeft
grote hartvormige bladeren en tot 15 cm grote bloemenkransen
gevolgd door blauwe vruchten. De plant vormt wortelopslag en groeit
elk voorjaar uit talloze rechte scheuten. Bloemkleur : roze Hoogte : tot 4 m Bloeitijd : augustus - september Grondsoort : droge voedselrijk Standplaats : zon Bijenwaarde : n/p 2 Stuifmeelkleur : |
| 7. KANSENBOOM (variant) | Clerodendrum trichotomum - detailfoto |
|
|
Een aanverwante soort van de bungei. Is iets meer winterhard en hij verhout waardoor hij kan uitgroeien tot een kleine boom. De witte bloemen groeien vanuit rode kelkbladeren. Na de bloemen komen er staalblauwe bessen. Bloemkleur : wit Hoogte : tot 4 m Bloeitijd : juli - augustus Grondsoort : droge voedselrijk Standplaats : zon Bijenwaarde : n/p 3 Stuifmeelkleur : |
| 8. RUSSISCHE SALIE | Perovskia atriplicifolia - detailfoto |
|
|
Goed
winterharde halfstruik met stijlopgaande groeiwijze en lange dunne
pluimen met lipbloempjes. De blaadjes geuren bij fijnwrijven. Dit is
vooral een goede nectarleverancier waarvan de bloei lang aanhoudt.
|
| 9. ENGELENBOOM | Aralia elata - detailfoto |
|
|
Struik/boom
met stekelige stam en geveerde bladeren. Klimop-achtige bloempjes
verenigd in grote 'pluimen'. Geeft door wortelopslag
uitlopers waardoor hij ook de naam duivelswandelstok kreeg. Bloemkleur : gebroken wit Hoogte : tot 5 m Bloeitijd : augustus - september Grondsoort : voedselrijk / goed doorlatend Standplaats : zon Bijenwaarde : n/p 4 Stuifmeelkleur : heel licht geel |
| 10. FLUWEELBOOM - familie | Rhus copallina - detailfoto-1 - detailfoto-2 |
|
|
Veel
Rhus soorten zijn meestal in trek bij bijen en andere
insecten. Deze Rhus-soort springt er echter boven uit en bloeit
dikwijls nog laat ook. Geeft uitlopers via wortels. Bloemkleur : lichtgroen Hoogte : tot 5 m Bloeitijd : augustus - september Grondsoort : voedselrijk / goed doorlatend Standplaats : zon Bijenwaarde : n/p 4 Stuifmeelkleur : heel licht geel |
| 11. CHINESE RHUS | Rhus chinensis - detailfoto |
|
|
Een
andere soort uit de Rhus familie. Hij groeit in China, Korea en Japan boven de 600 m
hoogte. Redelijk nieuwe struik in onze contreien. Geeft uitlopers via wortels. Bloemkleur : wit - lichtgeel Hoogte : tot 6 m Bloeitijd : augustus - september Grondsoort : voedselrijk / goed doorlatend Standplaats : zon Bijenwaarde : n/p 4 Stuifmeelkleur : heel licht geel |
| 12. PLUIMHORTENSIA | Hydrangea paniculata - detailfoto |
|
|
Lid
van de grote hydrangea-familie met grote bloemtrossen. Veel daarvan
bestaan uit vooral schijnbloemen zonder belang voor insecten. Enkele
interessante laatbloeiers zoals de cultivars 'Kyushu' en 'Tardiva'
zijn echter goede bijenplanten.
Bloemkleur : wit - crème Hoogte : tot 2 m Bloeitijd : augustus - oktober Grondsoort : matig voedselrijk / vochthoudend Standplaats : zon of halfschaduw Bijenwaarde : n/p 3 Stuifmeelkleur : gebroken wit |
| 13. SCHIJNELS | Clethra alnifolia |
|
|
Oorspronkeljk
Aziatische struik met witte bloemtrossen die een heerlijke geur
verspreiden (engelse naam : sweetsummer). Er bestaat ook een kleine boomvorm de Clethra arborea. Bloemkleur : wit Hoogte : tot 2 m Bloeitijd : augustus - september Grondsoort : humusrijk / matig vochtig Standplaats : zon of halfschaduw Bijenwaarde : n/p 2 Stuifmeelkleur : |
| 14. BLAUWE SPIREA | Caryopteris clandonensis 'Heavenly Blue' - detailfoto |
|
|
Rijk
bloeiend struikje met blauwe bloempjes die uit de bladoksels van de
nieuwe scheuten ontspringen (daarom voorjaar terugsnoeien). De getande bladeren zijn aromatisch geurend. Winterbescherming aan de voeten bij harde winters is soms nodig. Bloemkleur : blauw Hoogte : 70 cm Bloeitijd : augustus - oktober Grondsoort : alle gronden Standplaats : zonnig of halfschaduw Bijenwaarde : n/p 5 Stuifmeelkleur : lichtgeel |
| 14. KRUISSTUIK | Baccharis halimifolia - detailfoto |
|
|
Opgaande struik met lange smalle grijsgroene blaadjes met porieën die hars afscheiden. Vertoont een rijke bloei van kleine bloemetjes in pluimen. Mannelijke bloemen met gele schijn, vrouwelijke bloemen wit. Wordt ook wel struikaster genoemd. Bloemkleur : wit - bleekgeel Hoogte : tot 300 cm Bloeitijd : september - oktober Grondsoort : lichte grond, goed waterdoorlatend Standplaats : zonnig of halfschaduw Bijenwaarde : n 5 Stuifmeelkleur : |
