Aanleg van eigen bijentuin

Ontwerp en realisatie van een najaarstuin met bijenstand

Als practische uitwerking van de studie over de bijensterfte en het belang van stuifmeeldrachten voor de maanden augustus, september en oktober, slaan we natuurlijk ook zelf aan het planten.
Het plan werd aangevat om een najaarstuin te maken, waar ook een vaste bijenstand kan komen.
De stand kan dan als educatieve bijentuin gebruikt worden met de nadruk op najaarsdrachten.

De grond werd gezocht in een omgeving met een goede nectardracht voor de vaste stand. 
Een perceel landbouwgrond van ongeveer 70 are was er heel geschikt voor. De landelijke ligging met 5 ha grote kersenbomen binnen de 100 m, regelmatige enkele koolzaadvelden binnen de km en een kasteelpark met acacia's en linden binnen de 500 m garanderen de nectardrachten voor de honingopbrengst. Verder veel bos en ook nieuwe bosaanplant van 'Bos en groen', fruitplantages en villatuinen op korte afstand. De najaarsdrachten kunnen beter en die worden dan ook aangepakt. 
Het terrein ligt aan de rand van een rustig dorp, op een gracht met ideale open zuid-oriëntatie. De grond is rijke leemgrond met in de ondergrond goed doorlatende 'zavel'.

Aangeplante bomen, struiken, plantjes en kruiden :

BOMEN
10 honingboom (sophora japonica)
45 bijenboom (teutradium danielli)
5 winterlinde (tilia cordata)
10 krimlinde (tilia euchlora)
20 gewimperde linde (tilia henryana)
2 tamme kastanje (castanea sativa)
2 gewone blazenboom (koelreuteria paniculata)
4 late blazenboom (koelreuteria paniculata 'september gold')
2 paardekastanje (aesculus hippocastanum)
10 valse acacia (robinia pseudoacacia)
5 bloem der 7 zonen (heptacodium miconoides)
5 kansenboom (clerodendrum burnei)
5 kansenboom 'variëteit' (clerodendrum trichotomum)

STRUIKEN & PLANTJES
120 bodembedekkende vleesbes (sarcococca humilis)
20 vleesbes struik (sarcococca confusa)
10 tamariks (tamarix ramosissima)
5 bloem der 7 zonen (heptacodium miconoides)
50 liguster (ligustrum ovalifolium)
30 blauwe bosbes (vaccinium corymbosum)
20 sneeuwbes (symphoricarpos albus)
20 dwergmispel (cotoneaster)
5 vuurdoorn (pyrancantha)
30 skimmia (skimmia japonica 'rubella')
30 dopheide (erica vulgaris)
50 helleboris
150 dropplanten (agastache foeniculum)

KRUIDEN
40 thijm
20 marjolein
20 rozemarijn
50 lavendel

KLIMPLANTEN
3 bruidsluier (fallopia auberti)
40 heggerank (bryonia dioica)

BLOEMENWEIDE
Tübinger bijenweide zaadmengsel (actie prov. Limburg)
bestaande uit : phacelia, boragie, kleine zonnebloem, goudsbloem, gele mosterd, papaver, boekweit,...

Aangevuld met volgende planten en kruiden voor meer najaarsdracht:
koninginnekruid: 50, zenegroen: 20, wilgenroosje: 70, slaapmutsje: 500 gr zaad, St. Janskruid: 70, gewone kattenstaart: 40, slangenkruid: 40, lampenpoetsersplant : 50, aarereprijs : 20, kruiskruid : 30, herfstaster : 50

Verder werden volgende planten bijgezaaid : reseda (kattenkruid), balsemien, slaapmutsje, honingklaver, dille, zonnebloemen...

BOLLEN
krokus : 1500 st.
winteraconiet : 2000 st.


Realisatie 

We schetsen hierna met fotomateriaal de vooruitgang van de werken:

	8 maart 2007 Het geakkerde land werd gefreesd
	8 maart 2007 Gefreesd
	8 maart 2007 180° voorjaarspanorama vanop de bijentuin van oost naar west.  (klik op de foto voor een vergroot beeld)
	10 maart 2007 De plaats van de weg en de bomen worden aangeduid
	20-23 maart 2007 Plant een boom... 3 generaties aan het werk, zoon en vader op de foto, en ik achter het toestel. Hopelijk kunnen er hier achteraf nog veel generaties van genieten.
	23 maart 2007 Dat je van melk met honing goed kan slapen wist ik al. Dat je ook goed slaapt van een ganse dag bijenbomen planten weet ik nu ook !
	01 april 2007 Neen, geen aprilgrap, de omheining is geplaatst.
	01 april 2007 Wanneer de poort open staat is iedereen welkom. Poort dicht ... andere keer terugkomen.
	01 april 2007 In afwachting van de bijenhal werden reeds enkele volken van de Ardennenstand naar hier gehaald.
	04 april 2007 De kleine plantjes en kruiden krijgen hun plaats
	18 april 2007 180° lentepanorama vanop de bijentuin van oost naar west. Fruitbloesems in het dorp. (klik op de foto voor een vergroot beeld)
	06 juni 2007 De regen van de maand mei heeft de kruiden doen uitkomen, hier en daar al een bloemetje, voor de bijen nog te weinig. Alle bomen staan volop in het blad.
	13 juni 2007 Een paar onweersbuien later beginnen een viertal kruiden te bloeien. De bijen zijn er overal op te vinden.
	21 juni 2007 Op de langste dag van het jaar laat de bijentuin 2 totaal verschillende gezichten zien : het zaaiveld met nu nog hoofdzakelijk phacelia maar binnenkort ook korenbloem, malva, dille, boragie, wilgenroos, zonnebloem...
	21 juni 2007 ... en een zaaikant waar plots op enkele dagen tijd de slaapmuts het beeld bepaalt.
	1 augustus 2007 De phacelia is zo goed als  uitgebloeid
	1 augustus 2007 Op naar de boragie, sneeuwbes, tamarisk, balsemien, wilgenroos, malva, korenbloem, koninginnekruid, klaver, dropplant, honingboom...
	20 december 2007 Al de ganse week winterweer, vandaag overdag -3°C 's nachts -7°C. Alle kruiden vergaan en zullen een goede humuslaag vormen. Als je over het land loopt vliegen hier en daar patrijzen, fazanten, vinken, groenvinken en mezen op. Het land is ook letterlijk 'bezaaid' met ontelbare holletjes. Heel wat veldmuizen en andere knaagdieren hebben het hier blijkbaar ook niet slecht. Een biddende torenvalk houdt elke beweging op de grond in de gaten... Het zaad helpt heel wat dieren de winter door.
	8 maart 2008 Nu de lente toch weer stilaan in zicht komt kunnen we wat leren uit de wintertuin : De kleine phacelia zaailingen en de malva zijn eigenlijk nooit weggeweest in de winter. Het vriesweer heeft op hen blijkbaar weinig vat gehad. Misschien zorgen de oude verdorde struiken voor een zekere bescherming. Een snelle bloei van de phacelia is te verwachten.
	8 maart 2008 Hetzelfde kan gezegd worden van de zaailingen van de slaapmuts.
	8 maart 2008 Opvallend is de snelle uitbreiding die de wilgeroos laat zien. Tot een meter rondom de verdorde plant van 2007 staat het vol met uitlopers van jonge plantjes.
	8 maart 2008 Veel gezaaide kruiden tonen hun aanwezigheid nu duidelijk. Zoals wilde marjolein, honingklaver en witte klaver (foto).
	8 maart 2008 Sommige soorten zijn inwijkelingen van  naburige percelen, zoals de paardenbloem...
	8 maart 2008 ... en het klein hoefblad.
	17 april 2008 waar de slaapmuts vorig jaar stond heeft de paardenbloem het overgenomen, voorlopig althans want de kleine slaapmutsen ontwaken... wie wint ? Voor de bijen is de paardenbloem alvast prima en ook zij kunnen nog zorgen voor een tweede nazomer-bloei.
	7 mei 2008 zo ziet de slaapmutshoek (of moeten we hem toch maar beter omdopen in paardenbloemhoek) er nu uit : de paardenbloempluizen, een windzucht verwijderd van nieuwe bestemmingen... De bomen volop in jong blad.
	7 mei 2008 de bijenweidemengeling schiet omhoog doorheen het droge materiaal van vorig jaar, de phacelia heeft de overhand en de malvas beloven dit jaar grote struiken te worden.
	7 mei 2008 waar op veel plaatsen het bijenweidezaad onlangs pas gezaaid werd, staan hier reeds phaceliabosjes in  bloei. De bijen kunnen er binnenkort al op vliegen. Veel te vroeg eigenlijk voor een goede najaasdracht, hopelijk zaaien ze zich dan ook weer vroeg uit en zorgen ze zo nog voor een tweede, late dracht.
	15 mei 2008 het is zover, we kunnen al volop spreken van een phaceliadracht, alle bijen vliegen erop. Een phaceliahoning in de maak ? Grote les van de bijentuin : phacelia wordt in het tweede jaar een meidracht !!!
	15 juni 2008 de tuin begint prachtig wild te worden, de natuur zegt wat kan en wat niet kan : een 10-tal grote geaarde grassoorten duiken op, distels verschijnen in groepjes en verschillende nieuwe kruiden waar ik nog namen moet opplakken. Misschien hebben de honingbomen hun eerste bloei dit jaar. De grote scheuten zien er alvast veelbelovend uit.
	15 juni 2008 ook de bijenbomen worden bossiger, de meesten  bloeiden vorig jaar reeds, ik verwacht dit jaar niet minder.
	15 juni 2008 de duivelswandelstokken in phacelia en wilgenroos
	15 juni 2008 de phacelia geeft hier de hoofdtoon, hier en daar drukken groepjes wilgenroos hun stempel, weldra staan ook zij in de bloei.
	15 juni 2008 en wat dacht je van de malva hier onder de bijenbomen, zij kennen nu samen met de phacelia onophoudelijk bijenbezoek
	30 juni 2008 ... en het wilgenroosje bloeide helemaal open
	27 juli 2008 Voor een deel van de bijentuin zit de bloei van veel plantjes erop
	27 juli 2008 Onder de hogere stengels van uitgebloeide plantjes die nu zaad vormen, blijft de paardenbloem veelvuldig aanwezig. Zijn loof wordt ook met de dag levendiger. Weldra mogen hiervan wellicht plaatjes schieten van een tweede bloei...
	27 juli 2008 De planten die nu de dracht uitmaken in andere delen van de bijentuin zijn de wilde reseda
	27 juli 2008 ... de kattenstaart,
	27 juli 2008 ... het koninginnekruid dat door de hitte van de laatste week stilaan in bloei komt,
	27 juli 2008 ... de wilgenroos gaat naar zijn hoogtepunt en dat wordt door de bijen zeer gewaardeerd,
	27 juli 2008 ... ook de honingklaverstruiken worden goed bezocht,
	27 juli 2008 ... en geen bijenkeuken zonder marjolein natuurlijk.
	27 juli 2008 Vele aangeplante struiken worden steeds groter maar komen dikwijls nog niet boven de wilgenroos uit.  Hier één van de duivelswandelstokken die al een eerste bloemenscherm in de maak heeft.
	27 juli 2008 De percelen in de omgeving van de bijentuin waar voor het eerste jaar Limburgs bijenweidezaad werd gezaaid, zorgen voor een vers aanbod van veel andere planten die in de bijentuin zelf dit jaar al zijn uitgebloeid of niet meer terug kwamen. Hier het buurperceel van Bos & Groen met 0.5 Ha Tubingerzaad, waarin o.a. de phacelia weer helemaal als laatbloeier voorkomt.
	06 januari 2009 De winter houdt aardig aan de laatste tijd. Na een 14-tal dagen aanhoudend nachtvorst tot -5 en dagtemperaturen amper hoger dan het vriespunt, kennen we vandaag een 'diepvriesdag'. Een buitenthermometer gaf deze morgen -19,2° C aan, die in de wagen een uurtje later -16°C !!! Overdag scheen de zon volop, geen wolkje in de lucht, om 13u00 wees de thermometer op -9 °C !!! In de bijentuin geeft dat natuurlijk mooie prentjes.
	06 januari 2009 Leerrijk aan het sporenpatroon in de sneeuw welke diertjes hier rondhuppelen (vooral konijnen). De droge plantenstengels worden bewust niet gemaaid, het beschermd de grond van de guurste winden en heel wat dierenleven gaat er in de winter in schuil. Telkens bij het betreden van de bijentuin vliegen er verschillende vogels op. Rariteiten die er dit jaar tussen zitten naast groepjes vinken, groenvinken, kneuters en barmsijsen zijn : 2 sneeuwgorzen en een groep kramsvogels waaronder enkele beflijsters. Tussen de vinken zitten er ook kepen. Er is blijkbaar nog heel wat zaad te vinden in de wilde tuin.
	29 april 2009 Na de laatste winterweek in januari werd aangevat met een bijenhal in de tuin. De werkzaamheden daaraan houden ons nog altijd bezig. Zo zijn we al net te laat om de prachtige gele gloed van paardenbloemen dit jaar vast te leggen. Veel pluisbollen hebben de kop al opgestoken. Alle bomen zitten al fors in het jonge groen, op de kansenbomen na, zij overleefden de strenge winter niet en worden ook niet meer aangeplant.
	7 september 2009 Even bijwerken want de voorbije maanden zaten we niet stil. De bijentuin heeft nu zijn eigen bijenhal om de bijen nog beter te verzorgen. Het vroeg wat grondverplaatsing en een stukgereden weg, maar achteraf gezien heeft de structuur van de tuin er niet van af gezien. De hal kwam ook juist waar ze voorzien was zodat geen planten of bomen sneuvelden. Van bijkomende aanplantingen kwam er niet veel terecht. Enkel op terug geëffende gronden werd bloemenzaad gezaaid en aan de achterzijde van de hal werd de aansluiting gemaakt met het reeds begonnen Koelreuteria bestand door er 6 nieuwe Koelreuteria's (type 'september gold') bij te planten.
	6 december 2009 De gesprekken met de landbouwers van de buurpercelen om hun gronden te ruilen met andere gronden elders, heeft succes gehad. De bijentuin zal nu vergroten met ongeveer 1,5 Ha ! en één groot natuurlijk blok vormen met de buurgronden van bos en groen.  Ondertussen werd er al mosterdzaad ingezaaid dat met het warme najaar, de bijen al veel plezier heeft gedaan. Ook dit deel wordt binnen enkele dagen gedeeltelijk bebost.
	4 januari 2010 Na een korte winterprik van een week met sneeuw voor kerst 2009, is er nu een tweede serieus winterintensief van zeker 2 weken met vriesweer ook overdag, 's nachts tot -10°C.
	5 januari 2010 Een eerste beeld van het tweede deel van de bijentuin (naast het eerste), 1.5 Ha die bijkomend wordt aangepakt. Ook hier een ruggegraad van bomen waaronder bijenbomen, honingbomen, linden, kastanjes, hemelbomen en lijsterbessen. De nadruk van dit deel zal echter vooral gelegd worden op het inzaaien van groenbemesters en dergelijke. Maar voorlopig vrieskou dus.
	19 januari 2010 Als het weer het een beetje toelaat wordt er gewerkt aan de weg doorheen deel 2
	7 mei 2010 De weg is al een tijdje klaar. In april werd phacelia ingezaaid en de rand van de weg beplant met vaste planten.
	7 mei 2010 Wegrand van vaste planten waaronder blauwe spirea, russische salie, bergsteenthijm, ereprijs en aster.
	7 mei 2010 De phacelia komt al goed op dreef
	14 juni 2010 De phacelia is na een paar dagen van regelmatig regen en zon stilaan in bloei gekomen. Het zwermt er van de bijen, hommels, solitairen...
	7 oktober 2010 Het uitgebloeide phaceliaveld van juni-juli werd eind juli licht onder gefreesd zodat het gevallen zaad terug bedekt was. Vandaag zorgt dat voor het begin van een tweede bloeiperiode van de phacelia die nog zal doorlopen tot aan de eerste serieuze vorstdagen. Vanaf dan is het ook winter voor de bijen die ze met hun opgedane weerstand gemakkelijk kunnen overbruggen.
	1 december 2010 Het najaarsphaceliaveld is tot bloei gekomen maar tweede helft oktober en zeker november was dit jaar zo somber en nat dat er maar een paar dagen bijen vlogen. Laatste week november kregen we heus winterweer dat nog een tijd kan aanhouden. Al enkele vriesdagen (ook overdag negatief) en nachten tot -9°C achter de rug. Alle groenbemesters sterven nu af, ze hebben dit najaar hun gunstig effect voor de bijen compleet gemist, het is dit jaar niet anders. Hopelijk heeft het geen gevolg voor de volken.
	1 december 2010 Ook de rest van de tuinflora is nu in een diepe rust gedompeld.
	20 december 2010 Nog steeds winterweer, nu al bijna een maand aan één stuk en de kalenderwinter moet morgen nog maar beginnen ! Gisteren viel er maar eventjes 15 cm sneeuw ineens bij. Het levert wel toffe prentjes op.
	20 december 2010
	20 december 2010
	6 januari 2011 Vandaag voor het eerst voldoende positieve temperaturen met regen. De sneeuw lag hier ononderbroken tot vandaag : 1 maand en 5 dagen, een record ! Hoe de planten erop reageerden gaan we in de lente te weten komen. Enkele geplande aanplantingen eind november en december gingen niet door, zullen nu moeten gebeuren want nu wordt plots veel nattigheid maar met temperaturen tot 12°C voorspeld.  Wat een landje toch.
	10 oktober 2015 Geëvolueerde tuin. Herfstbeeld van één van de tuinpaden met struikklimop en zevenzonenstruiken.
	10 oktober 2015 Geëvolueerde tuin. Herfstbeeld van één van de tuinpaden met struikklimop en zevenzonenstruiken, appeltjes, herfstasters...

terug